‘Niet op kostbare landbouwgrond’
Een vroege ochtend in het Binnenveld. De zon hangt nog onder de einder maar kleurt een eenzame wolk al een beetje oranje. Aan de grote keukentafel van Evert en Hennie Jochemsen zit een aantal mannen met ernstige koppen. Aan het hoofd van de tafel wethouder Lex Hoefsloot. De mannen met ernstige koppen zijn ‘Het Comité verontruste omwoners Zonnepark Dijkgraaf’. Ze zullen straks de wethouders een petitie overhandigen, waarmee een eerste 1000 ondertekenaars vraagt om aan de Dijkgraaf géén zonnepark aan te leggen.Bennekom. Maar eerst het gesprek aan de keukentafel… Evert Jochemsen zegt dat niet alleen bewoners van Binnenveld en De Kraats bezwaar hebben tegen het zonnepark, maar ook organisaties als de LTO, de Weidevogelbescherming en de Stichting Milieuwerkgroepen Ede enz. Waarom? Ook de leden van het Comité zijn ervan overtuigd dat het noodzakelijk is om te streven naar duurzame energie. Maar de gemeente begint aan de verkeerde kant, vinden ze. Kostbare landbouwgrond opofferen, dat past niet voor een gemeente die FoodValley zo belangrijk vindt. En dat terwijl er zoveel andere mogelijkheden zijn! Er zijn alleen al in Ede ruim 30 initiatieven om kleine zonneparken aan te leggen. Bepleit wordt om burgerinitiatieven op dit gebied te ondersteunen en niet gemakzuchtig de oren laten hangen naar buitenlandse investeerders die hier graag grootschalige zonneparken aanleggen. Waarom de grote winsten naar buitenlandse ‘cowboys’ laten gaan? De grond waar het om gaat is toevallig in handen gekomen van de WUR toen een boer zijn grond verkocht. Die grond ligt op Edes grondgebied, maar de elektriciteit gaat straks rechtstreeks naar de WUR, die dan trots kan roepen hoe duurzaam men bezig is. Maar op de vele daken van de WUR ligt nog geen zonnepaneel… De gemeente Ede heeft als doelstelling 50 hectare aan zonnepanelen aan te leggen en dat schiet lekker op met zo’n 10 hectare aan de Dijkgraaf. Maar Ede schiet er zelf niks mee op omdat de energie naar de WUR gaat. Dan liever zonnepanelen op de vele boerenschuren in het Binnenveld en in De Kraats. De boeren willen graag. Die slaan graag 2 vliegen in één klap: 170 hectare aan asbestdaken wacht op vervanging door daken met zonnepanelen. Een hindernis is dat de elektriciteitskabels er niet op berekend zijn zoveel stroom naar het net te brengen. Dat zou de provincie moeten subsidiëren. Tenslotte… er wordt ook heel gemakkelijk een kabel gelegd van de Dijkgraaf naar een trafostation bij de WUR. “Die 10 hectare halen we gemakkelijk op de daken van onze schuren!” zegt Gerrit van den Brink enthousiast.
De gemeenteraad van Ede moet toestemming geven voor dit project. Op een kaart is aangegeven waar de gemeente denkt dat zonneparken kunnen komen. In de natuurgebieden is dat nooit. Op landbouwgronden als in het Binnenveld geldt de bepaling ‘Nee, tenzij’ voor grote zonnevelden. Aan dat tenzij is gemakkelijk te voldoen volgens de boeren. Landschappelijk inpassen: een grote haag als een soort schaamscherm eromheen en je bent al een heel eind. En dat terwijl er nog zoveel andere bedenkingen zijn. Het laatste open gebied, waarin je 2 km over de velden kijkt, wordt aangetast. Het terrein is bovendien van cultuurhistorische waarde: het is het gebied waar vroeger de oprijlaan van Kasteel Nergena liep. Dat is nog te zien aan de loop van de sloten. Het is een verbindingsroute voor wild, waar de reeën van bosje tot bosje door de weilanden lopen. Als op deze kostbare grond straks zonnepanelen staan, groeit daaronder, in de eeuwige schaduw, niks meer. Dat is negatief voor het bodemleven. De boeren in dit gebied hebben al een forse klimaatopgave: circulaire landbouw. Er is recent al 300 hectare afgestaan voor nieuwe natuurontwikkeling. Straks woont er geen boer meer in het Binnenveld! Wat moeten de WUR en de gemeente Ede dan nog in de regio FoodValley?
Het Comité en wethouder Hoefsloot wandelen vanaf de Langesteeg de Dijkgraaf op. Na de bochtjes wordt gestopt bij het begin van het lange rechte eind. Meteen links ligt het terrein waarop de 160 cm hoge zonnepanelen zouden moeten komen. Een bord in het weiland nodigt uit om de petitie te ondertekenen. De heer Hoefsloot krijgt de petitie overhandigd. Hij geeft aan dat er bij elk project wel tegenstanders zijn. Hij staat voor het realiseren van de 50 ha waartoe de raad heeft besloten. Natuurlijk is het zo dat de investeerder (LC energy) moet voldoen aan de gestelde kwaliteitscriteria. Het is aan de raad hoe hiermee om te gaan. De vergunningsaanvraag zit in de pijplijn. Hij zal de bedenkingen van het Comité onder de aandacht brengen van de Edese gemeenteraad. En hij zal met de provincie spreken over de wensen van de boeren om de energie te gebruiken die zomaar gratis op hun daken valt.
Europese of regionale samenwerking
Door gemeente en provincie wordt benadrukt dat er regionaal samengewerkt moet worden op het gebied van de energietransitie. Het Comité bepleit ook Europese samenwerking. Elektriciteit van waterkracht kopen we al van Noorwegen. Waarom niet zonne-elektriciteit kopen in landen als Spanje. Daar is meer zon en hoeft het niet te gaan ten koste van landbouwgronden.
Energiecowboys?
Het zonneveld aan de Dijkgraaf is een samenwerkingsproject van LC Energy en de WUR. LC Energy is een bedrijf van de Britse investeerder Low Carbon en het Wageningse advies- en ingenieursbureau Qing. Men werkt ook aan een zonneveld van minstens 7 hectare aan de Haarweg, met 18.000 zonnepanelen. Waarom zou een buitenlandse investeerder hier geld in stoppen? Het Comité geeft de voorkeur aan burgerparticipatie en burgerinitiatieven, waarbij niet ‘het grote geld’ de hoofdrol speelt.
Het Comité en de petitie
Het initiatief is ontstaan naar aanleiding van een informatiebijeenkomst van de WUR en LC Energy. Die informatie deed veel omwonenden schrikken. Het wordt gesteund door de Agrarische Natuurvereniging, de Weidevogelbescherming, de Stichting Leefbaarheid De Kraats en Nergena, de Stichting Milieuwerkgroepen Ede en (uiteraard!) de LTO. Er zijn nu bijna 1000 ondersteunende handtekeningen binnen. Hoe meer hoe sterker! Ondertekenen kan nog steeds: via www.petities.nl
Alternatieven
Het comité ziet als initiatief dat de gemeente zich eerst richt op de bestaande, ruim 30, burgerinitiatieven die er al zijn. Bovendien zouden 14 windmolens een alternatief zijn qua hoeveelheid duurzame energie. Waarom die niet langs de A30 of op het industrieterrein langs de A30 en de A12? Het gebruiken van kostbare landbouwgrond zou het allerlaatste moeten zijn dat binnen de Regio FoodValley wordt gedaan. FoodValley moet voorop blijven lopen, maar dat lukt niet als de boeren verdwijnen.
De vrije uitloop-kippen-veldjes
Deze veldjes zijn uitstekend geschikt om er zonnepanelen op te plaatsen. De grond eronder kan nergens anders voor gebruikt worden en de kippen moeten ook een schaduwvoorziening in hun uitloop hebben die tevens dienst doet als bescherming tegen roofvogels. Probleem: dan raken de kippenboeren hun classificatie kwijt. Waarom? Dat kan toch anders geregeld worden? Altijd weer tegenstrijdige belangen! Het Comité ziet graag zonneparkjes op de vrije uitloop-kippen-veldjes.
Bron: Bennekoms Nieuwsblad, Wout Schotsman